Kerbelâ Vakası Şiirlerde Kerbelâ

Kerbelâ

Osmanlıca yazılışı: Kerbelâ  - كربلا

Günümüzde Irak sınırları içinde kalan Bağdat’ın 100 km. güneybatısında bulunan ve aynı adla anılan bir şehir ve Peygamberimizin torunu ve Hz Ali’nin oğlu, Hz. Hüseyin’in kırk tane yakını ile şehit edildiği yerdir. Hz Hüseyin’in Kabri de bu şehirdedir. ( bkz  Hz Hasan Hayatı ve Halifeliği- Hz. Hüseyin ( Edebiyatımızda Hz. Hasan ve Hüseyin )

Kerbelâ  Vakası

Hz Muhammet’in ölümünden sonra Hz Ebubekir halife seçilmiş, fakat bazıları bu hakkın Hz Ali’ye ait olduğunu savunmuşlardı. Hz Ali,  ancak 656 yılında Hz Osman'ın da ölümü üzerine halife olabilmişti.

Hz. Ali, Hz. Osman’ın katillerini bulmamakla suçlanmış,. Hz. Ali ve Muaviye arasında gerçekleşen Sıffin Savaşı sonrasında Müslümanlar arasında ayrımcılık da başlamıştı.

Beş yıl halifelik yapan Hz Ali, 661 yılında Hariciler tarafından şehit edilmiş ve iktidara Muaviye geçmişti. Hz Ali’nin yerine geçen Hz. Hasan halifeliği Hz. Muaviye’ye bırakmak zorunda kalmıştı. Muaviye’den sonra ise halifelik, Hz. Ali’nin diğer oğlu Hz. Hüseyin’e devredilecekti. 

Buna rağmen Muaviye,  henüz hayatta iken oğlu Yezid'e biat edilmesini istemiş fakat Hicaz ahalisi ile Hz Hasan ve Hüseyin’in taraftarları Yezid'e biat etmemişlerdi. Yezid tahta çıkınca Medine ve Küfelilerin desteğini alan Hz Hüseyin halifeliğini ilan etmek için yanındaki yetmiş iki kişi ile Küfe’ye doğru yola çıktı. Bu esnada Kufelilerin isyanı Yezid tarafından bastırılmış, Hz Hüseyin, Yezid’in adamları tarafından Kerbala’da kuşatılmışlardı.

Çıkan çatışmada Hz Hüseyin ve yanındaki 72 kişi de öldürülmüştür. Hz Hüseyin’in cesedi Yezid’in gönderdiği ordunun komutanı Ubeydullah bin Ziyad'ın emri ile atlara çiğnetilir. Yezid'in askerleri çadırlara girerek kampları da yağmalar. 680  (Hicri 61, 10 Muharrem)

Kan aglasun şafak haber-i Kerbelâyiçün
Mâtem libâsı geydi gice ol ‘azâyiçün         / Hamdullah Hamdi (

 Hz Hüseyin ile yanındakilerin cesedi ertesi gün El-Gadiriye köylüleri tarafından defnedildi.

Bu hadise sonrasında Hz Hüseyin ve kardeşi Hz Hasan’ın taraftarları Şiilik mezhebini kurdu. Hz. Hüseyin’in şehit edildiği Muharrem ayının 10. günü (Aşure Günü) olarak kutlanmaya başlandı.

Hüseyin'in Kerbelâ sahrasında şehit edilişi çok derin yankı yapmış, Alevi Sünni çatışmalarının temeli bu olaya dayanmış,  Kerbela olayı hakkında yüzlerce eser, binlerce şiir yazılmıştır. Kerbelâ ve Kerbelâ katliamı edebiyat ve şiir dünyamızda en çok bahsi geçen konuların başında gelmektedir.

Hasan hecrindesin ey müdde’î var zehr-i gam nûş it
Visâli bâdesin içer Hüseyn’üñ dem-be-dem ‘âşık

Mahabbet Kerbelâ’sında gözü yaşın döker Ravzî
Hüseyn’üñ ‘ışkına gûyâ ki harc eyler direm ‘âşık          Ravzi ( Balıkesir- Edincik- 16. Yy ) Şiirleri

Yakdum Hüseyn ‘ışkına dâg-ı mahabbeti
Bu Kerbelâ’nuñ ehline kerb ü belâ gerek          Ravzi ( Balıkesir- Edincik- 16. Yy ) Şiirleri

Geldi çüıı mâh-ı muharrem kıldı dehri rûşenâ
Hâtır-ı ıışşâka d üş d it mâcerâ-yı Kerbelâ             Hıfzî

Düşdii Hüseyn atından sahrâ-yı Kerbelâ'ya
Cibril var haber ver sultâıı-ı enbiyaya                 Kâzım Paşa

Şîr-i şeh-i cenâb-ı şefîk-i Hasan Hüseyn
Bir şeh ki tahtgâh-ı sa‘âdet mü’ebbedi     Edirneli Kâmî Şiirleri

Gece gündüz arzumanım Kerbela
Gidelim gaziler İmam aşkına

Serden başka benim sermayem yoktur
Verelim gaziler İmam aşkına                     Pir Sultan Abdal Şiirleri

Kerbela çölüne bir koyun geldi
Duyunca Muhammed Ali ağladı
Koyunun feryadı bağrımı deldi
Yürekteki yaralarım ağladı              Pir Sultan Abdal Şiirleri

Benim dostum Kerbela'ya aşık ol
Çıkarmaya kara bağla bir zaman
Aşık olmak elde büyüm vesile
Coşkun sular gibi çağla bir zaman        Deliktaşlı Ruhsati Şiirleri

Biz ezelden ikrar verdik inandık
Yetmiş idi ahdu peyman kerbela
Şah Hüseynin kanı ile boyandık
Toprağındır derde derman kerbela  Davut Sulari Şiirleri

Kerbela Çölünden Fatma anamız gelmiş
Bakında Fatma Anamız dardamı darda
Ondaki Kalb müsahip kalbi
Bakında Fatma Anamız dardamı darda     Şah İsmail Hatai Şiirleri

Müminlere unutulmaz bir acı
Ağlayana hep melekler duacı
Deden arş yüzünde yaptı miracı
Ah senin dertlerin İmam Hüseyin    Hüseyin Çırakman ( Aşık ) Şiirleri

Kerbela'yı yalın ayak yürüdüm
Sana geldim can Hüseyin merhaba

Su içmedim yudum yudum kurudum
Sana geldim can Hüseyin merhaba     Ferman Baba -1922-1996 - Göle Şiirleri

Benim dostum Kerbela'ya aşık ol
Çıkarmaya kara bağla bir zaman
Aşık olmak elde büyüm vesile
Coşkun sular gibi çağla bir zaman     Sivas Türküleri

• Kerbelâ Vakası ( Şiirlerde Kerbelâ )
• Hz Hasan Hayatı ve Halifeliği
• Hüseyin ( Edebiyatımızda Hz. Hasan ve Hüseyin )
• Ali Mazmunu ve Şiirimizde Hz. Ali
• HZ ALİ CENKNAMELERİ