Sadr Nedir ve Aruz Ölçüsünde Mısranın İlk Cüzü

Osmanlıca yazılışı sadr : صدر

Sadr Arapça kökenlidir ve  [ṣdr.] kökünden gelir. Sdr sülasi kökünden “[1] göğüs, bağır,  bir şeyin çıktığı yer, kaynak, köken, çıkma, türeme, bir kaynaktan kaynama “ve mecazi anlamda bir şeyin başı anlamında sözcükler üretilir. Bu nedenle masdar, [2]ısdar, sadr, sadrazam,  sadaret , müsadere,  sudur ve baş köşe anlamı ile sedir [3]sözcükleri de  “sdr “kökünden türemiştir.

Edebiyat ve Aruz Ölçüsünde Sadr

Sadr sözcüğü edebiyata ve aruz ilminde “ en baştaki cüz”, “bir beyitteki birinci mısranın ilk cüzü”[4]  manası ile terim bir anlamda da kullanılmıştır.

Bir dizede mısranın son cüzüne “ aruz, ortadakilere de “haşv “denir [5]

Atlas-ı sürh/  ile sadr üzre döşensün / yirleri

Cân evine okı ey dil nâvek-i dilberleri

Fâ ‘ilâtün /  Fâ‘ilâtün Fâ‘ilâtün /  Fâ‘ilün

Yukarudaki beyitte Atlas-ı sürh/  (Fâ‘ilâtün ) sadr/ yirleri : Fâ‘ilün( aruz , oratdaki , cüzler ise haşv dir.

İLGİLİ LİNKLERİMİZ

• Bahr Nedir ( Aruz Vezni Makamları )
• Remel Nedir Remel Bahri ve Kalıpları
• Seri’ Bahri 
• Serî’ Nedir Aruz Vezninde Serî’ Bahri
• Recez Bahri
• Müctes Nedir Müctes Bahri
• Mütekarip Nedir Mütekarib Vezni ve Bahri
• Muzâri Bahri ( Bahr-i Muzâri ):
• Muzari Nedir ve Bahri Muzari Vezinler
• Sadr Nedir Aruz Vezninde Sadr
• Cüz’ Nedir Kuranda ve Aruz Vezninde Cüz’
• İmâle Nedir ve İmale Örnekleri
• ARUZ ÖLÇÜSÜNÜ ÖĞRENELİM.
• Aruz Terimleri: Takti -Vasl- Med -İmale- Zihaf -Kasr Nedir ve Örnekler
• Aruz Vezni Nasıl Öğrenilir İmale Med Zihaf Ulama Alıştırmalar
• Mezîd Nedir Aruz Vezninde Mezîd
• İbtida Nedir Aruzda İbtida
• Arûz Kalıpları ve Bahirleri
• AHREB VE AHREM NEDİR AHREB VE AHREM VEZİNLERİ
• İllet Nedir Aruz Vezninde İllet
•  Mezîd Nedir ve Aruz Vezninde Mezîd
• MUZARİ NEDİR VE BAHRİ MUZARİ VEZİNLER
• MUZÂRİ BAHRİ ( BAHR-İ MUZÂRİ ):

KAYNAKÇA 

• ^{[1]https://www.etimolojiturkce.com/kelime/sadr}
• ^{[2]https://www.etimolojiturkce.com/kelime/masdar}
• ^{[3] Ahmed b. Kadı-i Manyas, Gülistan tercümesi, 1429}
• ^{[4] Ahmet Talat Onay, Edebiyat Lügati, Enderun Yayınları,  İstanbul, 1973, s. 128}
• ^{[5] Ahmet Talat Onay, Edebiyat Lügati, Enderun Yayınları,  İstanbul, 1973, s. 128}