Sadr Nedir Aruz Ölçüsünde Mısrada İlk Cüz
Sadr Nedir ve Aruz Ölçüsünde Mısranın İlk Cüzü
Osmanlıca yazılışı sadr : صدر
Sadr Arapça kökenlidir ve [ṣdr.] kökünden gelir. Sdr sülasi kökünden “[1] göğüs, bağır, bir şeyin çıktığı yer, kaynak, köken, çıkma, türeme, bir kaynaktan kaynama “ve mecazi anlamda bir şeyin başı anlamında sözcükler üretilir. Bu nedenle masdar, [2]ısdar, sadr, sadrazam, sadaret , müsadere, sudur ve baş köşe anlamı ile sedir [3]sözcükleri de “sdr “kökünden türemiştir.
Edebiyat ve Aruz Ölçüsünde Sadr
Sadr sözcüğü edebiyata ve aruz ilminde “ en baştaki cüz”, “bir beyitteki birinci mısranın ilk cüzü”[4] manası ile terim bir anlamda da kullanılmıştır.
Bir dizede mısranın son cüzüne “ aruz, ortadakilere de “haşv “denir [5]
Atlas-ı sürh/ ile sadr üzre döşensün / yirleri
Cân evine okı ey dil nâvek-i dilberleri
Fâ ‘ilâtün / Fâ‘ilâtün Fâ‘ilâtün / Fâ‘ilün
Yukarudaki beyitte Atlas-ı sürh/ (Fâ‘ilâtün ) sadr/ yirleri : Fâ‘ilün( aruz , oratdaki , cüzler ise haşv dir.
İLGİLİ LİNKLERİMİZ
Aruz Terimleri: Takti -Vasl- Med -İmale- Zihaf -Kasr Nedir ve Örnekler
Aruz Vezni Nasıl Öğrenilir İmale Med Zihaf Ulama Alıştırmalar
KAYNAKÇA
[1]https://www.etimolojiturkce.com/kelime/sadr
[2]https://www.etimolojiturkce.com/kelime/masdar
[3] Ahmed b. Kadı-i Manyas, Gülistan tercümesi, 1429
[4] Ahmet Talat Onay, Edebiyat Lügati, Enderun Yayınları, İstanbul, 1973, s. 128
[5] Ahmet Talat Onay, Edebiyat Lügati, Enderun Yayınları, İstanbul, 1973, s. 128
