İllet Nedir Aruz Vezninde İllet

04.04.2020

İlet  Nedir Aruz Vezninde İllet

 

Osmanlıca yazılışı: illet : علت

 

İllet, Arapça kökenlidir. Arapçadaki illa ͭ علّة, ” ˁalla” علّ  " sözcükleri ile aynı kökten gelir. İlla ve illetin kökü ise Arapçadaki bir şeyi doğal yolundan saptıran şey, anlamına gelen [ˁll ] köküdür. [1]

Sözlüklerdeki anlamları: Bir şeyin veya hükmün meydana gelmesine doğrudan te'sir eden iş, hastalık, sebep, gaye, hedef. Asıl sebep. Esas sebep.[2] arıza, hastalık [3] anlamlarına gelir.

İllet, aruz bilgisinde bir terim olarak da kullanılır. Edebiyattaki terim anlamı ise aruz veznindeki cüzlerin değişime, başkalaşıma, farklı hale gelmesidir. Örneğin “ Fâilâtün “ cüzünün “ Fâilün “ veya  “ Feilâtün “[4]cüzüne dönüşmesi illettir. 

Cüzlerde oluşan bu değişimlere “ İlet-i aruziye “ de demişlerdir.


İLGİLİ LİNKLERİMİZ

Kaynakça

  • ·        [1] https://www.etimolojiturkce.com/kelime/illet
  • ·        [2] https://www.luggat.com/illet/1/1
  • ·        [3] https://www.nisanyansozluk.com/?k=illet
  • ·        [4] Tahir’ül Mevlevi, Edebiyat Lüğati, Enderun, 1973, s. 62
  • ·         

Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın

Yorumlar