Yaman Koray Hayatı ve Romanları

YAMAN KORAY:

1935- Ö. 2006, ‘Deniz Ağacı’ ve ‘Büyük Orfoz’ gibi çok satan romanların yazarı

Yaman Koray, 1935 yılında İstanbul’da doğdu. Yazar ve romancı Mebrure Sami Koray' (Alevok) un oğlu olan Yaman Koray öğretim almaya Kadıköy Saint Joseph Fransız Lisesi’nde başlamıştı.  Bu okulu 1954 yılında birincilikle bitirdi.[1]

 

Liseyi bitirdikten sonra ilk önce Marmaris’e yerleşmişlerdi. 1956'da Erdek'e yerleşerek annesinin kurduğu Otel Alevok'u işletti. Erdek’te 20 yıldan fazla otelcilik ve zeytincilik işiyle uğraştı.[2] İşte bu sıralarda denizin diplerine dalmaya ve balıkçılık yapmaya merak saldı. Bu hobisi onun önemli bir dalgıç olmasını da sağladı.  Erdek’te geçirdiği bu yıllar içerisinde Kapıdağ ve Marmara kıyılarında yaşayan insanları gözlemlemek fırsatını buluyordu. Bu gözlemler öykü ve roman olarak karşımıza çıkacaktı. 1960'larda Türkiye'nin en zengin adamlarından biri  olan dedesinin bıraktığı mirasın üzerinde rahat yaşamak veya  iş adamlığına soyunmak yerine  basit bir balıkçı olmayı seçen bir yazar oldu. [3] Yaman Koray,  Balıkçı olması ile ilgili hadiseyi şu şekilde anlatmaktadır. 

" Paris'e biyoloji tahsili için davet ediliyorum. Bu arada annemin babası ölüyor. Dedem o dönem Türkiye'nin en büyük şirketlerinden birinin sahibi  Ömer Lütfi Alevok.  Oklar Limited Şirketi'nin sahibi. Bankası var, Ankara Radyosu'nu kurdu. Türkiye'nin o zamanın en büyük holdinglerinden birinin sahibi. Annemden başka çocuğu yok. Her şey bana kalıyor. Annem ise o dönem çok önemli bir yazar olan Mebrure Alevok. Babam Ses Tiyatrosu'na yatırım yapıyor. Ama o yatırım bizim ailenin sonu oluyor. Babam ne yazık ki annem dışına sapıyor, paralar da batıyor ve boşanıyorlar. Büyükbabamın mirası kalınca ne yapacağımı düşünüyorum. İstanbul bana yalan dolan, maskeli ve dayanılmaz geliyor. Hep doğaya gitmek istiyorum. Ama kararımı kesinleştiren bir kadının ayağıma basması oluyor! Çok yüklü bir miras bana kalıyor ama ben her şeyi bırakıyorum ve balıkçı oluyorum" [4]

 

Deniz Ağacı, Gelin Taşı, Mola ve Sığırcık gibi kitaplarını Erdek’te yaşarken yazmış, bazı eserleri çeşitli gazetelerde yayınlanmıştı. Marmaris’e yerleştikten sonra 35 yıl boyunca büyük şehirlerden uzak kalmış ve beldelerde yaşamayı tercih etmişti. 1978'de annesini kaybedip Marmaris Akyaka'da defnettikten sonra 1991’e kadar teknede yaşamış, Marmaris’te Mavi Yolculuk turları yapmaya başlamıştı. 1980’li yıllarda ise yazmayı bırakmıştı. Çünkü önemli bir sağlık sorunu vardı. Yaman Koray 1980 yıllarında önemli bir hadise ile karşı karşıya kalmış ve prostat kanseri olmuştu. Bu sorun onun yazarlığa küsmesine bir sebep olacaktı

 

Bu hareketli yıllarında defalarca evlenip boşanacak en son eşi olan Sultan Hanım’a gelene kadar yedi kez evlenecekti. Kendine âşık olan her kadın ile evlenenin Yaman Koray en sonunda Kendinden 42 yaş küçük olan Sultan Hanımla yapmıştı. Sultan Hanım ile evlilik hikâyesi ise şu şekilde olmuş sekizinci evliliğinden sonra teknesinin adını da Sultan 8 yapmıştı.

 

Yaman Koray, Marmaris’te Mavi Turlar düzenlediği teknesi için yardımcı ararken "Gemici kadın aranıyor " ilanı ile karşısına çıkan kendinden 42 yaş küçük Sultan hanıma âşık olup 1998 yılında evlenmişti. O zaman Sekiz Sultanlı Yaman Koray 64,  Sultan adlı eşi ise 22 yaşındaydı. Yaman Koray son evliliğinden 69 yaşında iken yeniden baba olmuştu. Sultan ve Yaman Koray çiftinin Mebrure, Uzay ve Derya adlarında 3 çocuğu dünyaya gelmişti. Yaman Koray'ın diğer evliliklerinden yedi çocuğu daha olmuştu.  Toplamda on çocuk sahibi olan Yaman Koray, son kez baba olduğunda en büyük çocuğu 47 yaşındaydı. ( 2005 yılı için) [5] 1998 yılında son kez evlendiğinde Evlendiği sekizinci eşi Sultan Koray ile Marmaris’te yaşayan bir yazardı. 

 

1990'da Marmaris’ten ayrılıp Marmaris Karacasöğüt’e yerleşti.  Çünkü Marmaris Karacasöğüt’te 15 yıl önce bir dalış yapmış bu dalışı sırasında büyük bir orfoz balığı yakalamıştı. Bu anısına binaen bu beldeye yerleşme kararı aldı.  Prostat kanserini yenene kadar yirmi iki yıl yazarlığı bırakmıştı.  Prostat kanseri olduğunu öğrendiği 22 yıl boyunca yazmayan Yaman Koray kanseri yendikten sonra yeniden yazmaya başlamıştı.

Neden çok evlendiniz sorusuna verdiği cevap bir o kadar manidardır " Çünkü sensiz yaşayamam diyen her kadınla evlendim "[6]Yaman Koray’ın dalma ve balık meraklısı bir yazardı.  Gününün çoğunu deniz veya teknesinde geçiren Yaman Koray hayatının da bu teknede yitirmişti. Nitekim Marmaris Karacasöğüt'te yaşayan ünlü yazar  ‘Sultan 7’ adlı teknesinin zeminindeki suyu boşaltmak için kabloyla dışarıdan elektrik çekmiş  teknesinde suyu boşaltmaya çalışırken elektrik çarpması sonucu 71 yaşındayken yaşamını yitirmişti.[7] Koray’ın cenazesinin Marmaris Akyaka'da yazar annesi Mebrure Alevok'un yanına defnedilmiştir. 

 

EDEBİ KİŞİLİĞİ

Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde  birçok öyküsü yayınlana yazar öykü ve romanlarında Marmara yöresinin insanlarının hayatını konu edindi. Dalış yapmayı seven bir yazar olan Yaman Koray romanlarında da dalış tutkusundan kaynaklanan izlenimlerini malzeme olarak kullanan bir yazardı. Orfoz balığının vurması yüzünden Marmaris'e yerleşen ve bu olaydan esinlenerek  Büyük Orfoz adlı romanını yazan yazar, deniz tutkusu olan birisiydi. Eserlerinde dalgıçların, denizler altındaki dünyanın kıyıdaki balıkçıların ve deniz insanlarının öykülerini ele almaktan hoşlandı. Marmara koylarında ve sahillerinde yaşayan denizin sanlarının hayatlarını anlatan,  Kapıdağ'da yaşayan halkın yaşamlarından kesitler sunan yazar eserlerinde kendi gözlemlerini, yaşam deneyimleri ve izlenimlerini yansıttı.

Romanlarını  birkaç ay gibi çok kısa sürelerde bitiren Romancının üslubunda bu acelecilikten kaynaklanan aksamalar bulunmaktadır. Uygarlığın pençeleri altında ezilen insanların öykülerini  anlatan  yazarın eserlerinde doğaya ve denize olan tutkusu dile gelir. Yaman Koray ve romancılığı üzerinde derinlemesine bir inceleme yapılamamış, yarlığı ve romancılığı tahlil edilememiştir.

 

“Koray'ın roman dünyası görülememiş, onun doğaya, denize bakışı, o gerçekliğin dilini kurma çabası değerlendirilememiştir. Denizi, denizin doğasını bilen; anlayan, kavrayan bir gözün yansıttığı dünyanın benzersizliğinde dilsel şölen vardır. Anlamak / tanımak, o duyarlığı yansıtmak bilincinin görgüsü ise onun, taşıyıcı yazarlar kitabesine adını yazdırır.”[8]

Romanları: 

Deniz Ağacı (1962), Gelin Taşı (1963), Sığırcıklar (1967), Mola (1970), Büyük Orfoz (Milliyet gazetesinde tefrika 1974; kitap: 1979), Badanalı Yüzler (1983), Kuyudaki Adam (2005).

ROMANCILAR İLE İLGİLİ BAŞLIKLAR VE LİNKLERİ

• Ümit Kaftancıoğlu Hayatı ve Edebi Kişiliği
• Oğuz Atay Edebi Kişiliği Eserleri ve Konuları
• Bekir Yıldız Hayatı ve Edebi Kişiliği
• Erol Toy Hayatı ve Eserleri
• Abbas Sayar Hayatı ve Romancılığı
• Selahattin Enis Atabeyoğlu Roman ve Hikayeciliği
• Esat Mahmut Karakurt Hayatı ve Romancılığı
• Abdullah Ziya Kozanoğlu Hayatı ve Romancılığı
• Muzaffer İzgü Hayatı Edebi Yönü ve Eserleri
• Feridun Fazıl Tülbentçi ve Tarihi Romancılığı
• MUSTAFA NECATİ SEPETÇİOĞLU HAYATI VE EDEBİ KİŞİLİĞİ
• Peride Celal Hayatı ve Romancılığı
• Yaman Koray Hayatı ve Romanları
• Emine Işınsu Hayatı ve Edebi Kişiliği
• Nezihe Meriç Hayatı Edebi Yönü Eserleri
•  

KAYNAKÇA

 

[1] Mustafa SARIİPEK/ MARMARİS,(Muğla)(DHA), Cumhuriyet 13.03.2006

[2] Mustafa SARIİPEK/ MARMARİS,(Muğla)(DHA), Cumhuriyet 13.03.2006

[3] Serdar Yapıcı, Balıkçı Yazar Yaman Koray, https://www.balikcilar.net/

[4] Serdar Yapıcı, Balıkçı Yazar Yaman Koray, https://www.balikcilar.net/

[5] https://eksisozluk.com/yaman-koray--875712

[6] Serdar Yapıcı, Balıkçı Yazar Yaman Koray, https://www.balikcilar.net/

[7] https://yeniedebiyat.blogcu.com/yazar-yaman-koray-teknesinde-oldu/159265

[8] FERİDUN ANDAÇ ,”HAYATIN ÖTE YAKASI “https://yeniedebiyat.blogcu.com/yazar Marmaris / 08 Mart 2006