Abbas Sayar Hayatı Romancılığı

Nail Abbas Sayar
 

Nail Abbas Sayar,(21 Mart1923, Yozgat – 12 Ağustos 1999, İzmir)  Türk romancısı , şairi ve politikacı

ABBAS SAYAR Hakkındaki Yazılarımız

• Abbas Sayar Hayatı Romancılığı

• Yılkı Atı Hakkında Özet İnceleme Abbas Sayar

• Yılkı Atı Abbas Sayar

• Abbas Sayar Tüm Şiirleri:  ttps://edebiyatvesanatakademisi.com/category/abbas-sayar-siirleri/398

HAYATI

21 Mart 1923 tarihinde Yozgat’ta doğdu. Babası Düyun-ı Umumiye’den emekli bir memur olan Mehmet Abdüllatif Sayar Bey (1883-1952), annesi İkbal Sayar Hanım’dır (1904-20 Şubat 1939). Kalabalık bir aileye mensup olan Abbas Sayar ailenin sekiz çocuğundan üçüncüsü olarak dünyaya gelmiştir.

İlköğrenimine Yozgat Dumlupınar İlkokulu'nda başlamış ama ilköğrenimini Sakarya İlkokulu'nda tamamlamıştır. (1935) 1941’de Yozgat Lisesini[1]bitirdikten sonra maddi imkânsızlıklar nedeniyle üniversiteye gidemedi. Kısa süreli memurluktan sonra yedek subay oldu. Askerlik hizmetini 1943 Mart’ından 1945 Eylül’üne kadar yedek subay olarak; İskenderun, Ankara, Merzifon, Amasya, Havza, Vezirköprü ve Gümüşhacıköy’de tamamladı. ( Karabulut, Ramis (2011)

Askerliğini tamamlayıp geldikten sonra 1945’te İstanbul'da Hayrünnisa Nefesli Hanım ile iç güveyi olarak bir evlilik yaptı. Kayınpederinin Fatih'teki evinde yapılan düğünle İstanbul’a yerleşti. Dört dönem İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde Türkoloji eğitimi aldı. Dört sömestri kadar süren bu eğitiminin ardından eğitimini yarıda bırakarak Yozgat’a döndü. [2] Okulunu bırakma sebebi öğrenciyken çıkarmaya başladığı Bozlak ve Bozok  (12 sayı, 22 Mart 1947-1 Mart 1948) adlı kültür ve sanat dergilerinden dolayı beş parasız kalmış olmasıydı. Ekonomik sıkıntılar ve iç güveyisi olmaktan duyduğu rahatsızlık nedeni ile eşini ve çocuğunu da bırakıp Yozgat’a döndü.(  İSA KOYUNCU, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abbas-sayar)

Buy nedenle " düşlerindeki okul” olan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Bölümünden de mezun olamamıştı.  [3]  Yozgat’ da bir süre çiftçilikle uğraştı. Bu yıllar arasında Abbas Sayar, gazete satıcılığı, kitapçılık, matbaacılık ve çiftçilik de yapmıştı.[4]

1952’de ticari hayata da atılmış İstanbul'da üç, Yozgat'ta iki iş yeri sahibi olmuştu.  İstanbul’da Abbas Sayar Matbaası’nı kurmuştu. Bozok Gazetesini önce İstanbul’da çıkarmaya başlamış daha sonra Yozgat’a taşımıştı. Artık İstanbul ile Yozgat arasında gidip geliyor ticaret yapıyordu. 1953’te Yozgat’a dönerek İstanbul’daki matbaasında 15 günde bir çıkarttığı gazeteyi Yozgat’ta yayımlamaya devam etti ve böylece şehrin Bozlak adlı ilk yerel gazetesini çıkarttı. Bu gazete ile Yozgat’taki ilk gazetelerden birini, açtığı matbaa ile de Yozgat’ta açılan ilk matbaalardan birini kurmuş oldu.

Yozgat’ın Bozok ve İleri gazetelerinde çeşitli yazıları yayımlandı.  [5] 1946’da başlayan politika ile olan ilgisi 1957 genel seçimlerine kadar devam etti. Yozgat Demokrat Parti müteşebbis heyeti kurucuları arasında yer aldı. Partide hatiplik yaparak seçim kampanyalarına katıldı. ama politikaya olan ilgisini yitirdi.[6]  Bir süre sonra politikacıların çıkarak kavgalarına ve kirli siyasi yüzlerine ayak uyduramayan Sayar 1957'de politikadan elini çekip ayrıldı.

1950’lerden başlayarak romana ve bilahare hikâyeye yönelmişti. Şiirler yazarken roman ve hikâyeye de yönelmişti.1959 ve 1990 yılları arasında yayın dünyasına kalan Bozok gazetesi ile uğraşırken bir yandan da edebiyatla olan ilgisini sürdürüyordu.

1970 yılında  Yılkı Atı romanıyla, ismini edebiyat dünyasına duyurdu.  Yılkı Atı, TRT Roman Başarı Ödülünü (1971) kazandı.

1989 yılında tatil için gittiği Ayvalık’ta, Ayvalık Lisesi Edebiyat Öğretmeni Hanife Ender Sayar ile tanıştı. Okul Gazetesi için yapılan bir röportaj onları evliliğe kadar götürmüştü. Böylece Hanife Ender Sayar Hanım ile ikinci evliliğini yaptıktan sonra Ayvalık, Balıkesir’e yerleşti. Edebiyatın yanı sıra resim sanatı ile uğraştı. [7] Ressamlık yönü ile pek tanınmamış olsa da Ayvalık'ta yaşadığı yıllarda birçok resim yapmış ve resimlerini de bir kaç kez sergilemek fırsatını bulmuştur. [8]1990’larda Ankara, Antalya, Ayvalık ve İzmir’de sergiler açtı.

04.08.1999’da yatağında uyurken, gece yarısına doğru fenalaşarak beyin kanaması geçiren Sayar, bir hafta sonra 12 Ağustos 1999 tarihinde–9 Eylül Ünv. Tıp Fakültesi, İzmir ’de hayatını kaybetmiştir. 

Kırk dört yıllık gazetesinde yüzlerce, binlerce başyazı yazan 1989’da ikinci kez evlenip Ayvalık'a yerleşen yazar resim, şiir, roman yaşamını Ayvalık'ta sürdürüyordu.[9] 5 Ağustos 1999'da Ayvalık'taki evinde beyin kanaması geçirdi.  Yedi gün İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesinin yoğun bakımda kaldı ve 12 Ağustos 1999'da hayata gözünü yumdu.

Ankara, Antalya, İzmir ve Ayvalık'a resim sergileri de açan Abbas Sayar ardında, derlenmeyi bekleyen pek çok şiir ve yazı bırakarak 12 Ağustos 1999 tarihinde aramızdan ayrıldı.  Ayvalık'ta vefat eden yazarın naşı doğum yeri olan Yozgat'a getirildi. Yazarın mezarı Yozgat’tadır. [10]

Abbas Sayar’ın bir oğlu vardır. Yozgat’ta askeri gazinonun bulunduğu bir sokağa adı verilmiştir. Ölümünden sonra bütün eserlerinin yeni baskıları Ötüken Yayınları tarafından yapılmıştır. Mahalli gözlemlere önem veren ve sevimli bir üslupla yazan Abbas Sayar, geleneksel şiirinin yollarında giden[11] güzel şiirler de yazmıştır.

YAZIN HAYATI VE EDEBİ KİŞİLİĞİ 

Çok yönlü bir sanatçı olan Abbas Sayar,  doğum yeri olan Yozgat ve Yozgat halkına karşı kendisini sorumlu hissetmiş Yozgat’ın basın ve yayın dünyasına pek çok şey katmış olan ressam, öykücü, şair ve romancıdır. Birçok tablosu olan yazarın yayınlanmış yedi kitabı, bir öykü eseri, birçok tablosu ve altı adette romanı vardır.  Üzerinde yeterince durulmamış bir romancı yazar ve şair olmasının nedeni diğer pek çok tanınmış şair ve yazar gibi tanınmış ailelere mensup olmaması,  belli bir siyasi grubun borazancısı olmayı reddetmesi, ideoloji, tarikat, siyaset, masonluk gibi dış ve iç güçlerin maşası olmamasıdır.

Onun en büyük şansı Yılkı Atı adlı eserinin TRT Roman Başarı Ödülünü (1971) kazanmış olması ve TRTnin bu ödülünü ve Abbas Sayar’ı tanıtması olmuştur.  

Abbas Sayar'ın sanat hayatı önce İstanbul'da açtığı, sonra Yozgat'a taşıdığı matbaası ile başlamıştır. İlk eserlerini kendi kurduğu matbaasında ve Yozgat’ta yayımlamaya başladığı dergilerde vermiştir. Yayımlanan ilk kitapları şiirleridir.  Yazdığı şiirlerini Gönül Sandalı (1946), Sereserpe (1953), Neco’ya Mektuplar (1957), Gibi (1960), Şey (1966) ve Esinti (1969) adlarını taşıyan altı şiir kitabında toplayıp yayımlar. Fakat çok dar bir çevre içinde basılıp yayımlanan bu kitaplardaki şiirlerin pek çoğu elimize geçmemiş, derlenmeyi beklemektedir. [12] Ancak daha önce yayımladığı tüm şiirleri 1992 yılında derlenip Boşluğa Takılan Ses adıyla kitaplaştırılmıştır. 1999’da ölümünden sonra derlenebilen şiirleri ise Şiirler adıyla yayımlanmıştır.

Yazarın roman türüne geçmesi 1950’lerden sonraki yıllara rastlayacaktır. Yazdığı İlk romanı  Yılkı Atı’nı yazdıktan yaklaşık on - on beş yıl sonra 1970’de yayımlama fırsatını bulabilmiştir.  Yılkıya bırakılan bir atın doğadaki yaşam savaşını anlatan ve arka planda köy halkının yoksulluğu ve çaresizliğini sergileyen roman daha sonra filme uyarlanmıştır. Yazarın bu eseri onun çok tanınmasını sağlamış edebiyat çevrelerinde geniş yankı bulmuştur.  "Yılkı Atı, kaleme alınışından çok sonra, 1970’te yayımlanır ve Oktay Akbal tarafından yılın “[e]debiyat [olayı]” (alıntılayan Kurdakul 578) olarak nitelendirilir." [13]

Yılkı Atı’nı yayımladıktan sonra ikişer yıl arayla romanlarını yayımlamayı sürdürmüştür 1972’de yayımladığı Çelo, radyo oyununa (Nebahat Abla’yı Yitirdik adıyla)uyarlanmış; 1974’te yayımladığı Can Şenliği ise TV1'de dört bölümlük bir dizi film olarak gösterime sunulmuştur.

Yazarın tek öykü kitabı Yorganımı Sıkı Sar 1976’da, Dik Bayır adlı romanı 1977’de yayımlanır. Takip eden yıllarda Tarlabaşı Salkım Saçak (1987, roman), Anılarda Yumak Yumak (1990, anı-roman), Boşluğa Takılan Ses(1991, şiir), Noktalar (1991, vecizeler) adlı kitapları yayımlanır.

 Abbas Sayar yoksul bir köylü çocuğu olarak dünyaya gelmiş en iyi bildiği çevre yaşadığı bu muhit olduğundan köy hayatını başarıyla yansıtmıştır. Diğer köy romancılarının politik yaklaşımlarından ve kalıp köy imajlarından kurtularak yazan Abbas Sayar kendine özgü bir dille ve kalıplara kapılmadan yazmıştır. Abbas Sayar’ın yapıtları köy edebiyatı kategorisinde değerlendirilir. Yapıtlarında genellikle Orta Anadolu’yu anlatır. Romanlarında Türk köylüsünün nasıl yaşadığını bilmek, öğrenmek ve yaşam koşullarını değiştirmek gerektiğini aydınlara ve politikacılara haykırır.  " Köyü ele alarak ahlâksal yapıyı, evlilik sorununu, toplumsal değişiminköy insanı üzerinde yarattığı yıkımı, sosyo-ekonomik nedenlerden doğan köyden kente göç sorununu, kentte de mutlu olamayan insanların Almanya’ya işçi olarak gidişini işlemiştir. [14]Eserlerinde özgün bir anlatım ve üslup kullanan yazar köy romancılarının sadece olumsuzlukları anlatmak, köylüyü devlete karşı isyana sürüklemek gibi amaçlardan uzak köy hayatının veya köy kökenli insanların olaylarını nesnel ve doğal alanları içinde dile getirmiştir.  Eserlerinde siyasi veya kalıp mesajlar verme derdine düşmediği için de zorlamasız ve külfetsiz bir yaklaşımla yazmayı başarmıştır.

El Eli Yur El de Yüzü adlı romanında ise politika ile uğraştığı dönemdeki anılarından yola çıkarak; 1954–1957 seçimlerinde Zağcıoğlu köyünün genel durumu, köylünün politikacılara bakışı; politikacılarla köy halkının birbirlerinden beklentilerini bir kara mizah örneği olarak gözler önüne serer. [15]

Yazar eserlerinde kendi hayatı ile ilgili pek çok deneyimi ve gözlemi kullanmıştır. Eserlerinde yetiştiği muhit olan Yozgat ve yöresinin özelliklerini, insanlarını, kültürlerini bakış açılarını ve yaşamlarını başarıyla yansıtmıştır. "Abbas Sayar'ın romanları ve hikâyeleri de Orta Anadolu insanının hayatını anlatır. Abbas Sayar'ın hayatı, romanlarındaki hayatlara benzer, ya da o, romanlarını kendi hayatından aldığı ilhamla yazmıştır." [16] Orta Anadolu'da yetişen bir insan olan yazar eserlerine kendinden, kendi yaşamından ve en iyi bildiği bu çevreden çok şey alıp çok şey katmıştır.

Orta Anadolu Almanya'ya işçi göçünün en yoğun olarak yaşandığı yerdir. 1960 lardan sonra başlayan Almanya'ya işçi göçü yazarın yakından tanıdığı sosyal bir olgudur. Bu gözlemlerini göç eden köylülerin gözünden okura aktarmıştır. Yazarın bazı romanları o günlerin güncel sorunları olan Almanya'ya göç eden insanların yaşadıkları ile ilgilidir. " Kimi zaman köylülerin toprak kavgalarına ya da yaşadıkları ekonomik sıkıntılara kimi zaman da bir dönem etkili olan Almanya işçiliğinin köylülerin yaşamlarında yol açtığı değişimlere uzanır. Sayar ayrıca, yapıtlarında köy mekânını ve doğayı ustalıkla yansıtmaktadır. Hemen her anlatısının konusu Yozgat yöresinde geçer.  [17]

Bozkır kültürünü, yaşamını ve insanını n iyi tanıyan yazarın kendisi zaten bir bozkır insanıdır. Yörenin mekânlarını ve insanlarını iyi tanıyan yazarın en iyi anlatabildiği şey bozkır yaşamı ve insanı olacaktır. Yörenin yaşam koşullarını, dil üslup ve bakış açısını kendiliğinden ve yaşantısından bir parça olarak bilen yazar eserlerinde de bunları anlatmıştır. Romanlarındaki doğallığı sağlayan unsurların ana nedeni yazarın kendi doğasını anlatmasından kaynaklanmaktadır.  "Köy kökenli bir romancı olarak, Sayar’ın romanları, konularıyla Orta Anadolu’daki yaşantıya uzanır, dil özellikleriyle de yöresel deyimleri, atasözlerini ve şiveyi yansıtır. Yozgat’ta büyüyen, yapıtlarında köy insanının yaşantısını yerel dil özelliklerini kullanarak yansıtan Abbas Sayar’ın yapıtları da köy edebiyatı kategorisinde sınıflandırılmıştır."  [18]

Abbas Sayar, Orta Anadolu’da yetişen ender romancılardan biri olarak Orta Anadolu’yu başarıyla anlatan bir kaç romancıdan biri olmayı başarmıştır.

Ödülleri

·         1971 - TRT Roman Başarı Ödülü, Yılkı Atı

·         1973 - TDK Roman Ödülü, Çelo

·         1975 - Madaralı Roman Ödülü, Can Şenliği

·         1987 - Yozgatlılar Dayanışma ve Kültür Derneği Şükran Plaketi

·         1992 - Yibitaş Holding - Erdoğan M. Akdağ - 50.Sanat Yılı Plaketi

·         1992 - Kültür Bakanlığı - Kültür Bakanı: D. Fikri Sağlar - 50.Sanat Yılı Plaketi

·         1992 - Yozgatlılar Kültür ve Dayanışma Derneği - 50.Sanat Yılı Plaketi

·         1992 - Gazeteciler Cemiyeti - Başkan: Osman Hakan Kiracı - Yozgat'ın İlk   Gazetecisi Plaketi

·         1995 – Edebiyatçılar Derneği Onur Plaketi ve Altın Madalya Ödülü

·         1998 - Türkiye Yazarlar Sendikası - İzmir Kitap Fuarı 98 - Yazarlık Emeğine Saygı Plaketi

·         1998 - Türkiye Yazarlar Derneği Ödülü

ESERLERİ

ŞİİRLER

·         Gönül Sandalı (1946),

·         Sereserpe (1953),

·         Neco’ya Mektuplar (1957),

·         Gibi (1960),

·         Şey (1966)

·         Esinti (1969)

·         Boşluğa Takılan Ses (1991)

ROMANLARI

·         Yılkı Atı

·         Çelo (1972), ,

·         Can Şenliği (1974)

·         Dik Bayır (1977)

·         Tarlabaşı Salkım Saçak (1987,

·         Anılarda Yumak Yumak (1990, anı-roman),

·         El Eli Yur El de Yüzü

ÖYKÜ

·         Yorganımı Sıkı Sar ise, 1976

ŞİİRLERİ

Abbas Sayar Tüm Şiirleri:  ttps://edebiyatvesanatakademisi.com/category/abbas-sayar-siirleri/398

ROMANCILAR İLE İLGİLİ BAŞLIKLAR VE LİNKLERİ

·         Ümit Kaftancıoğlu Hayatı ve Edebi Kişiliği

·         Oğuz Atay Edebi Kişiliği Eserleri ve Konuları

·         Bekir Yıldız Hayatı ve Edebi Kişiliği

·         Erol Toy Hayatı ve Eserleri

·         Abbas Sayar Hayatı ve Romancılığı

·         Selahattin Enis Atabeyoğlu Roman ve Hikayeciliği

·         Esat Mahmut Karakurt Hayatı ve Romancılığı

·         Abdullah Ziya Kozanoğlu Hayatı ve Romancılığı

·         Muzaffer İzgü Hayatı Edebi Yönü ve Eserleri

·         Feridun Fazıl Tülbentçi ve Tarihi Romancılığı

·         MUSTAFA NECATİ SEPETÇİOĞLU HAYATI VE EDEBİ KİŞİLİĞİ

·         Peride Celal Hayatı ve Romancılığı

·         Yaman Koray Hayatı ve Romanları

·         Emine Işınsu Hayatı ve Edebi Kişiliği

·         Nezihe Meriç Hayatı Edebi Yönü Eserleri

KAYNAKÇA 

·         [1] Karabulut, Ramis (2011). Nail Abbas Sayar: Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversites

·         [2] Dr Aslan Tekin Edebiyatımızda İsimler, Elips Yayınları, Ank. 2005, shf.470

·         [3] SEVİL TOMUR, KLİŞELERDEN UZAK BİR KÖY ROMANCISI: ABBAS SAYAR, Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara, ,2002

·         [4] İsa Koyuncu http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abbas-sayar

·         [5]  Karabulut, Ramis (2011). Nail Abbas Sayar: Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversites

·         [6] Karabulut, Ramis (2011). Nail Abbas Sayar: Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi.

·         [7] SEVİL TOMUR, KLİŞELERDEN UZAK BİR KÖY ROMANCISI: ABBAS SAYAR, Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara, ,2002

·         [8] SEVİL TOMUR, KLİŞELERDEN UZAK BİR KÖY ROMANCISI: ABBAS SAYAR, Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara, ,2002

·         [9] https://www.edebiyol.com/abbas_sayar.html

·         [10] https://www.kitapyurdu.com/yazar/abbas-sayar/16791.html

·         [11] Abbas Sayar Tüm Şiirleri:  ttps://edebiyatvesanatakademisi.com/category/abbas-sayar-siirleri/398

·         [12] Tomur Sevil ( 2002 ) , Ankara, shf, 2)

·         [13] Tomur Sevil ( 2002 ) , Ankara, shf, 2)

·         [14] Tomur Sevil ( 2002 ) , Ankara, shf, 2)

·         [15] Nazlıgül, Nurel (2007). Abbas Sayar'ın Romanları Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.

·         [16] Karabulut, Ramis (2011). Nail Abbas Sayar: Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversites

·         [17] ( Tomur Sevil ( 2002 ) , Ankara, shf, 57)

·         [18] ( Tomur Sevil ( 2002 ) , Ankara, shf, 57)