Mustafa Necati Karaer Hayatı Edebi Kişiliği

Mustafa Necati Karaer

Mustafa Necati Karaer, (d. 1929 Kayseri - ö. 15 Mart 1995). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Türk yazar, şair, otobiyografici, eleştirmen. Hisarcılar akımının kurucularından olan Hisar şiirinin önde gelen temsilcisi, şair, asker ve devlet memuru.

Resmi kayıtlara göre 2 Nisan 1929 tarihinde doğan, kendisinin ve akrabalarının açıklamalarına göre 1926 yılında dünyaya gelmiştir. Doğumundan üç yıl sonra kayda geçtiği için resmi olarak daha küçük gözükmektedir. Babası Karabeyoğulları’ndan fırıncı Hasan Hüseyin Bey; annesi ise Yağcıoğulları’ndan Latife Hanım’dır.[1]

Karaer, Kayseri Etiler İlkokulunu 1941yılında bitirdikten sonra, Kayseri Lisesi orta kısmından mezun olur. Mahallelerinde fırıncılık yapan babası 1942 yılında vefat edince, ailesine yardım etmek zorunda kalan Mustafa Necati, kilim dokuyarak evin geçimine katkıda bulunmaya çalışarak orta öğretimini bitirmiştir. Ortaöğretimini bitirdikten sonra p yıllarda Konya’da olan Kuleli Askeri Lisesi’nin sınavlarını kazanır. Liseyi bitirmek için başka da olanağı yoktur. Böylece devlet bursu ile tahsilini devam ettirmek imkânına kavuşmuştur.

Kuleli Lisesi yıllarında, edebiyat öğretmeni Albay İsmail Hakkı Erdoğan ondaki şairlik yeteneğini keşfetmiş ve onu şiir yazamaya teşvik etmiştir. Hocasının telkinleri ve teşvikleri ile lise yıllarında şiire başlar. Konya Kuleli Askeri Lisesi’ni üçüncülükle bitiren Karaer (1947), Harp Okulu’na girer.  O yıl Ankara’da olan Kara Harp Okulu’na girmesi onun için bir dönüm noktası olacaktır. Okulu ve Liseden arkadaşı sayesinde kendilerinden bir üst sınıfta olan BEKİR SITKI ERDOĞAN ile tanışmıştır. Böylece bu üç Harbiyeli, üç şiir dostu olmuştur.

30 Ağustos 1949 tarihinde istihkâm sınıfından asteğmen olarak mezun olur.  Fakat Ankara’da bir yıl daha subay olarak okumuş, 1950-1951 yıllarında Eyüp’teki İstihkâm Okulu’nda temel eğitim kursu da almıştır.

1950 yılında Eyüp’teki İstihkâm Okulu’nda temel eğitim kursu alırken yakın dostları olan ve harp okulundan tanıştığı şair dostları, Gültekin Samanoğlu, Mustafa Necati Karaer ile birlikte Hisar Dergisinin kurucuları arasına katılır.

·         Bekir Sıtkı Erdoğan

·         Yavuz Bülent Bakiler,

·         Feyzi Halıcı,

·         Nüzhet Erman

·         Turgut Özakman ,

·         Halide Nusret Zorlutuna,

·         Arif Nihat Asya

·         Tarık Buğra 

·         Cemil Meriç

·         Faik Baysal 

·         Prof Dr. Metin And

·         Talat Sait Halman

·         Munis Faik Ozansoy

·         Sevinç Çokum,

·         Mehmet Kaplan,

 Bu gençlerin arkasında ağabeyleri olarak gördükleri  Munis Faik Ozansoyda vardır.1951 yılında tanıştığı Şükran Altmışyedioğlu ile evlenir.  Bu evliliğinden Can ve Cem adlarında iki oğlu dünyaya gelmiştir.  Bursa, Karacabey ilçesinde 6.Tümen İstihkâm Tabur’unda kıta görevine başlar. Karacabey’de üsteğmenliğe yükselen şair,  1956 yılında birliği ile birlikte Çanakkale’nin Ezine ilçesine atanır ve Ezine ilçesine yerleşir. 1957’de Sarıkamış’a tayin edilmiş. Sınava girerek, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni kazanmıştır. 1959 yılında doğu görevi sona ermiş, Ankara 2.Ordu İstihkâm İnşaat Tabur’unda yüzbaşı olarak göreve başlamıştır.

1961 yılında sınavlara dışarıdan katılıp Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam etmeye başlar.  Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki eğitimini bitirmiş, 1962 yılında Konya’ya gitmiştir. 1963 yılında Ankara’ya geri dönüş yapmış, Milli Savunma Bakanlığı İnşaat ve Depo Yardımcılığı, M.S. B. İnşaat ve Emlak Daire Başkanlığı İcra Subaylığı ve Nato İstimlâk Müdürü de olmuştur.[2]

1967′de Kırklareli’de, İstihkâm Subaylığına getirilir. 1969'da kendi isteği ile ordudan ayrılıp sivil hayata geçerek. Basın-İlân Kurumu Genel Müdürlüğü’nde memur olarak çalışmaya başlar ve Emekli olduktan sonra, İstanbul’a yerleşir. [3]

28 Ocak 1969 tarihinde Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü’nde şef, 1970 senesinde kurumun muhasebe müdür yardımcısı, 1976 yılında da koordinasyon ve idare müdürü olmuştur. 18 Eylül 1978 tarihinde genel müdür olan sanatçı, ölümüne kadar burada çalışmaya devam etmiştir.

1973 yılında Karacaoğlan kitabı ile Müzik-San Vakfı  tarafından Türk Folkloruna Üstün Hizmet Ödülü ile ilk ödülüne kavuştu.

1978'de aynı kurumun Genel Müdür Yardımcılığını yürüttü. 1995′te safra kesesi ameliyatı olmuş, 14 Mart 1995 tarihinde Florence Nightingale Hastanesi’ne kaldırılmış; teşhisi yapılamayan bir hastalık yüzünden de aynı gün hayata gözlerini yummuştur.

Mustafa Necati Karaer’in hatırasına bütün şiirleri, 2005 yılında Dergâh Yayınları tarafından yayımlanmıştır.  

Edebî hayatı 

Mustafa Necati Karaer Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, edebiyatçı ve şairlerindendir.

“Çocukluğu “Kerem ile Aslı”, “Âşık Garip”, “Billûr Köşk” gibi halk hikâyelerinin okunduğu, masalların anlatıldığı, koşma ve türkülerin söylendiği bir çevrede geçen sanatçı, edebî kişiliğinin oluşumunda bu zengin ve köklü kaynaktan yararlanmasını bilmiştir. “[4]Edebiyata çocukluk yıllarından aldığı bu ürünlerin esintilerinden faydalanarak başlamış ilk şiirlerini halk şiirinin özelliklerinden beslendiği bu kaynaklarla beslemiştir.

Ayrıca kişisel olarak zengin bir imge dünyasına sahip olan şair  “hayal ve imgeyi” şiirlerinde kullanma yeteneğine özgün ve şahsî üslûbu sahip olan bir şairdir. Çok yönlü hayal ve canlandırma (imgeleme) yeteneği sayesinde teşbih, istiare ve mecaz sanatlarının da yardımıyla renkli şiirler yazmış bir şairdir. 

1938 yılından itibaren şiir yazamaya başlayan şairlik şiirleri “ Türk “ şiiri Kayseri’deki İl Gazetesinde,  “ Yurdumun Dağlarına” adlı şiiri de 1942  yılında Çınaraltı dergisinde yayınlar. Sonraki şiirleri Çınaraltı, Erciyes, Bayrak, Nilüfer, Kaynak, Pınarbaşı, Doğu, Yedigün, Şadırvan, Türk Yurdu, Varlık, Türk Dili, Elif, Çağrı ve Hisar gibi sanat dergilerinde yayımlanmıştır.

“Ankara’daki yıllarında   şiir çevresi genişlemeye başlamış, İlhan Geçer, Mehmet Çınarlı ve Ayhan Hünalp gibi şairlerle tanışan Karaer, neredeyse her hafta sonu öğleden sonra Behçet Kemal Çağlar’ın Sıhhiye Cihan Sokak’taki evinde yapılan şiir toplantılarına katılmıştır. Genç yaşlı pek çok sanatçının bir araya geldiği bu toplantılara kimi zaman Orhan Seyfi Orhon, Âşık Veysel gibi usta sanatçılar da katılmışlardır.”[5]

“Ankara’da yaşadığı yıllarda şiirlerini önceleri Bayrak, Nilüfer, Kaynak, Pınarbaşı, Kaynak, Ülkü gibi gazete ve dergilerde yayımlanmıştır. Çınaraltı ve Şadırvan yayın hayatını sürdürdüğü sürece, eserlerini bu dergilerde de yayımlamıştır. Bu dergilerin yayın hayatı sona erince, şiir ve yazılarını Doğu, Elif, Çağrı, Her Hafta, Türk Yurdu, Türk Dili, Yedigün dergilerinde çıkmıştır.”[6]Bu toplantılar ve ilişkiler Hisar Dergisinin çekirdeğinin oluşmasına ve kurulmasına zemin hazırlayacaktır. Nitekim Karaer’in de desteği ve katkıları ile bu dergi ve topluluk ilk sayısını 1950 yılında yayımlar.

1950 yılında Serbest Şiir I.Yeni Garip Şiiri Akım’ına karşı doğan Hisar Grubu, Mehmet Çınarlı, Gültekin Samanoğlu, İlhan Geçer gibi isimlerle birlikte Hisar dergisini çıkarmaya başlar.[7]Mustafa Necati Karaer, şiirlerini Titiz yazan şairlerdendir. Yaşayan Türkçe ile millî kültüre bağlı iç ve ses yapısı sağlam şiirler yazmıştır.  

Karaer, şiirde bütünlük fikrine ve ahenge önem vermiş, zengin hayallerle süslenmiş güzel şiirler yazmıştır. Her şiirinde dil-şekil-vezin-âhenk endişesi ve ba aşılardan hataya düşmemek titizliği ile şiirler yazan dikkatli ve özenli bir şairdir. Hece ölüsünü klasik ve yeni pek çok şiir şekliyle deneyen Karaer, serbest vezinli şiirler de yazmış şiir anlayışına uygun ahenkli ritmik, imgelerle yüklü güzel serbest şiirler yazmıştır.  

İlk şiirlerinde halk şiirlerini taklit etmekten kurtulamayan Karaer zamanla kendi üslubunu ve kendi şiir stilini kurmuş, taklit etmekten kurtularak özgün bir üsluba ulaşmıştır. Olgunluk döneminde geleneksel halk şiirine ait nazım şekillerini daha az kullanmış, genellikle serbest ölçülü şiirler yazmıştır. Şiirlerinde yalnızlık, can sıkıntısı, hüzün, korku, gurbet, sıla özlemi  ve ölüm başlıca temalar olarak görülür.

Karaer’in şiirleri diğer Hisarcıların diğer mensuplarına göre anlamca daha kapalıdır. Şiirlerinde sembolleri kullanmayı seven bir şair görüntüsündedir. Açıkça söyleyemediği duyguların semboller ve kapalı benzetmeler ve istiareler ile ifade etmeye çalışmıştır.

“ Karaer’in duygu ve düşüncelerini kendine özgü hayallerle süslediğini ve içeriği şiir sınırları içinde ele almayı başardığını söylemek mümkündür. 1970’te kaleme almaya başladığı ve 1985’te tamamlayarak kitap halinde yayımladığı “Kerem ile Aslı” adlı şiir kitabıyla, Türkiye Yazarlar Birliği tarafından  “yılın şairi” olarak ödüllendirilmiştir.”[8]

Karaer başarılı bir şairdir. Kimilerine göre Hisarcıların en iyi şair sayılmaktadır.

Eserleri 

* Sevmek Varken (Hisar Yayınları, Dizgi: Gül Matbaası Baskı: Kardeş Matbaası İstanbul - 1972)
* Güvercin Uçurmak (Hisar Yayınları No: 27, Dizgi ve Baskı: Baha Matbaası İstanbul - 1977)
* Kuşlar ve İnsanlar (Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Yonca Matbaası Ankara - 1983)
* Karacaoğlan (Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, ISBN No: 9751702682, Ankara - 1988)
* Karacaoğlan (Otobiyografi, Dergah Yayınları, İstanbul - 1992)
* Karacaoğlan (Tercüman, İstanbul - 1992)
* Kerem ile Aslı (Destan, Dergah Yayınları, Emek Matbaacılık İstanbul - 1985)
* Ses Mimarlarımızdan (Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, ISBN No: 9789757594239 1996)
* Bütün Şiirleri (Dergah Yayınevi, ISBN No: 9789759950002, İstanbul - 2005)
* Karacaoğlan Hayatı Ve Bütün Şiirleri (Dergah Yayınevi, ISBN No: 9759950972 , İstanbul - 2008)

Ödülleri 

1973 Karacaoğlan kitabı ile Müzik-San Vakfı Türk Folkloruna Üstün Hizmet Ödülü. 
1981 Kuşlar ve İnsanlar şiiriyle ile Atatürk‘ün 100. doğum yıldönümü münasebetiyle açılan yarışmada, birincilik ödülü
1982 Ankara Gazeteciler Cemiyeti Yılın Şairi ödülü Kerem ile Aslı kitabı ile

1984 İnanç dergisi Yılın Şairi Ödülü;

1985 Türkiye Yazarlar Birliği ve Konya Turizm Derneği Şiir Ödülü

KAYNAKÇA

[1] Karaer, Mustafa N. (1960): “Şiirimizde Yenilik Arayışı”, Türk Yurdu, Nisan: 37-38.

[2] Özge Beniz, Mustafa Necati Karaer Kimdir?.bilgiustam.com/ son erişim, 23-08 -2013

[3] Karaer, Mustafa N. (1960): “Şiirimizde Yenilik Arayışı”, Türk Yurdu, Nisan: 37-38.

[4] Yrd. Doç. Dr. Hulusi GEÇGEL, MUSTAFA NECATİ KARAER’İN ŞİİRİNDE İMGE DÜNYASI, Türk Dili, Sayı:646, Ekim 2005

[5] Özge Beniz, Mustafa Necati Karaer Kimdir?.bilgiustam.com/ son erişim, 23-08 -2013

[6] Özge Beniz, Mustafa Necati Karaer Kimdir?.bilgiustam.com/ son erişim, 23-08 -2013

[7] Şahamettin Kuzucular , https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/hisarcilar-toplulugu-kurulusu-gorusleri/114098

[8] Yrd. Doç. Dr. Hulusi GEÇGEL, MUSTAFA NECATİ KARAER’İN ŞİİRİNDE İMGE DÜNYASI, Türk Dili, Sayı:646, Ekim 2005