Üç Birlik Kuralı Nedir
Üç Birlik Kuralı
Üç Birlik Kuralı, Antik Yunanlılara ait tiyatro oyunlarından başlayarak 16. Yyda William Shakespeare’nin yazdığı tiyatrolara kadar geçerli olan sonraki dönemlerde de kısmen varlığını devam ettiren bir tiyatro yazını ve oyunu kuralıdır.
Antik Yunanlılar tarafından bir yazın ve sahne oyunu türü olarak şekillendirilen klasik tiyatro lar üç birlik kuralına uygun olarak yazılar ve sahnelenirdi. Üç birlik kuralı, oyunda yer, zaman ve kon u birliği demekti. Bu kurala göre oyun 24 saatlik yani bir günlük süre içinde geçecek ( zaman birliği ) olaylar aynı mekânda veya sahnede canlandırılacak, konu ise bir günlük zaman dilimi içinde geçen bir konu olacaktı.
Antik Yunanlılardan itibaren 16. Asra kadar devam eden süreçte komedya komedi ve tragedya lar bu kurala uygun olarak yazılmış ve sahnelenmişti. Bu oyunlarda sahne, dekor mekân değişmiyor, oyunlar tek bir konu etrafında bir günde başlayıp bitecek şekilde tertip ediliyordu.
Mekân ve zaman da birliği sağlamak için konular olayların sonuçlanacağı güne göre tertip edilmek zorundaydı. Böylece olayların başlayıp gelişmesindeki dönüm noktaların da aktarılabilmesi mümkün olabiliyordu.
16.Asırda dram türünün de şekillenmeye başlamasına kadar Trajedi ve komedi türleri vardı. Üç birlik kuralı daha sıkı bir şekilde trajedilerde uygulanırdı. Bu oyunlarda olayları özetleyen bir koro oluyordu. Böylece konu ve olay hakkında irtibatlandırılamayacak yerleri izah etmek koroya düşüyordu.
Üç Birlik kuralında Zamanda Birlik
Olayların yirmi dört saat yani bir gün içinde başlayıp bitmesi kuralıdır. Oyunun konusu aynı mekâna ve bir günlük süreç içine sığdırılmak zorundadır. Oyunda zaman değişmeyecek her şey 24 saat içinde gerçekleşecektir.
Üç Birlik kuralında Yerde Birlik
Olaylar 24 saat boyunca hiç değişmeyecek olan bir zaman içinde ve aynı mekânda olmak zorundadır. Bu nedenle, olayların geçtiği yer seçilen ve değişmeyecek olan mekâna hem mantık hem yön, hem de yer olarak uzak olmamak zorundadır. Olaylar ve zaman bu sabit mekâna sığacak şekilde kurgulanır.
Üç Birlik kuralında Konuda Birlik
Üç birlik kuralına göre oyun, aynı zaman ve mekân içinde geçebilecek tek bir konuya dayanmalı ve konu dağılmamalıdır. Bir oyunda birden fazla konu işlenmemelidir. Konu birliği sayesinde ve konuyu dallanıp budaklandırmadan seyirciyi şaşkınlığa düşürmeden, seyircinin kafasını karıştırmayacak şekilde tek bir konuya sahip olmalıdır. Tek bir konu işlendiği gibi bu konunun seyirciyi şaşırtmayacak, kuşkuya düşürmeyecek, mantığını zorlamayacak şekilde aktarılması da önemlidir. Konunun ana hatlarını oluşturan olayların birbirine kolaylıkla geçiş yapabileceği şekilde kurgulanması da şarttır.
Konu birliği, olaya veya düşünceye dayanan bir yazıda anlatılanlarının tümümün aynı konu – mevzu- etrafında toplanması demektir. Eğer bir yazıda anlatılan her şey tek bir konunun çerçevesine girecek şekilde anlatılmış ise o yazıda konu bütünlüğü veya konu birliği sağlanmış demektir. Bir yazı içerisinde daldan dala farklı konular ele alınmış ise o yazıda ise konu birliği, bütünlüğü yok demektir.
İLGİLİ YAZILARIMIZ
Müzikli Tiyatro : Opera Operet Bale Revü Skeç
Tiyatro Nedir Eseri Oyunu ve Unsurları
Ahmet Vefik Paşa Hayatı Eserleri ve Tiyatroculuğu
Servet-i Fünun Döneminde Tiyatro
Tiyatronun Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
Tragedya Trajedi Nedir ve Özellikleri
