Kategoriler EDEBİYAT Tanzimat Servet-i Fünûn Milli EdebiyatServet-i Fünun ve Tanzimat Edebiyatı Nesir Anlayışı

Servet-i Fünun ve Tanzimat Edebiyatı Nesir Anlayışı

24.08.2016

Servet-i Fünun İle Tanzimat Edebiyatının Nesirde Farklı Yönleri

Tanzimat II. Kuşak ile Servet-i Fünuncular pek çok ortak noktaya sahiplerken I. Kuşak Tanzimatçılar ile Servet-i Fünuncular arasında pek çok konuda derin farklılıklar vardır.

Tanzimatçılar batılı edebiyatın ilk örneklerini vermişler; Servet-i Fünuncular bunları geliştirmiştir.

Tanzimatçılar roman, öykü, tiyatro öğretici metinlerde ilk örnekleri verirlerken, dil, anlatım, kurgu, yazın planı, vakıa düzeni, açılarından hatalara ve ilk örnekleri vermekten kaynaklanan acemiliklere düşmüşler; ama sanatta mükemmellik arayışında olan Servet-i Fünuncular bu tür hatalara düşmemişlerdir.

Tanzimatçılar, anlatımda meddah ve orta oyununu anlatım tekniğini kullanmışlar, okurla konuşur gibi yazmışlar, vakıayı bölen yazarlar olaylar veya karakterler hakkında şahsi görüşler ileri sürmüşler; taraf tutarak kişiliklerini i gizlememişler, öğüt verici, yol gösterir; olayın akışına müdahale eden, konu ile ilgisi olmayan gereksiz ayrıntılara giren bir anlatım sergilemişlerdir. Ama Servet-i Fünuncular, anlatımı bu kusurlardan arındırıp, Fransız yazarlarının izinden giderek anlatım tekniklerinde kusura düşmemeye çalışmışlardır.

Tanzimatçılar roman, tiyatro ve öyküleri vakıa düzeni bakımından zayıf, planlamaları kusurlu, yer yer vakıa düzeni kopuk kurmaca metinler oluşturmuşlar, benzer konular işlemişlerdir. ( görücü usulü ile evlilik, yanlış batılılaşma, mirasyedi, alafranga tipler gibi ) Eserlerinin pek çoğu adapte veya batı edebiyatındaki kimi eserlerden esintiler taşıyan kurmaca olay metinleri yazarlarken; Servet-i Fünuncular özgün konular, taklidi olmayan vakıalar, adapte özelliği taşımayan roman ve öyküler yazmışlardır.

Tanzimatçılar, olay yazılarında karakter yaratmakta başarı gösterememişler, olay kahramanları genellikle tiplemeler olarak kalmış, kahramanlarını psikolojik özellikleri ile vermekte başarısız kalmışlar, Serveti Fünuncular bu açılardan başarı göstermişlerdir.

Özellikle I. Kuşak Tanzimatçılar halk için sanat görüşünde Servet-i Fununcular, sanat için sanat amacındadır. Tanzimatçılar sosyal faydayı düşünmüş, Servet-i Fünuncular ferdi konularda kalmışlardır.

Tanzimatçılar kurmaca metinlerde İstanbul' la sınırlı kalmamışlar pek çok mekânda geçen olay yazıları yazmışlar iken Servet-i Fünuncuların roman ve öyküleri hep İstanbul ‘da geçmiştir.

Tanzimatçılar, roman, öykü ve tiyatroda halkı eğitmeyi amaçlayan tarihi, sosyal ve siyasi konularda yönele bilmişler, haklı eğitmeyi amaçlamışlar, kölelik, esir ticareti, yanlış batılılaşma, görücü usulü evlilik, kahramanlık, tarihi olaylar, roman ve hikâyelerdeki başlıca konular olmuşlardır. Servet-i Fünuncular ise siyasi ve tarihi konulardan kaçınıp, aşk, hayal-gerçek çatışması, karamsarlık gibi kişisel konulara yönelmişlerdir.

Tanzimatçılar tiyatro türünde çok sayıda eserler vermişler ve bu oyunlar sahneye konulmuştur. Tanzimat yazarları tiyatroyu, toplumu eğitmenin ve yönlendirmenin bir aracı olarak görmüşler, çok sayıda oyun yazmışlardır. Bu oyunlarda halka seslenmek amacıyla sade bir dil kullanmışlardır. İstibdat idaresinde ki Servet-i Fünuncular, siyasi baskılar nedeni ile tiyatro türünü ihmal etmek zorunda kalmışlar bu türde sınırlı sayıda eser yazmışlardır.

Tanzimat I. Kuşaktakiler k romantizm akımından etkilenmişlerdir. Tanzimat II. Kuşak şiirde romantizm, romanda ise realizm akımının etkisinde kalmıştır. Servet-i Fünun edebiyatında roman ve hikâyede realizm ve natüralizm; şiirde ise sembolizm ve Parnasizm etkileri görülmüştür.

Tanzimatçılar toplumcu oldukları ve sosyal faydayı amaçladıkları için yazılarını halkı eğitmek için bir araç olarak düşünmüşler özellikle ilk kuşaktakiler sade bir dil ile yazmaya çalışmıştır. II. Kuşak Tanzimatçılar ile Servet-i Fünuncular ferdi konulara yönelirlerken ağır süslü sanatlı anlaşılması güç bir anlatıma ve dile kapılmışlardır.

Özellikle I. Kuşak Tanzimatçılar, savaşçı, mücadeleci, devlet adamları ile sürtüşmekten kaçınmayan ateşli, vatanperver ve atak kişilerdir. Bu yüzden sürgün edilmişler, hapislerde yatmışlar eserlerinde de aynı tutumu izlemişlerdir. Servet-i Fununcular ise siyaset sdışı kalan toplumsal konulara duyarsız, mücadeleci olmayan bir tutum göstermişler, süslü sanatlı, ağır bir dil kullanarak sadece elit bir kesimin anlayabileceği özelliklerde yazmışlar ve bir salon edebiyatı oluşturmakla suçlanmışlardır.

Tanzimatçıların hedefi halk iken onların hedefi seçkin bir edebiyat zümresi olmuştur.

Özellikle Tanzimat I. Kuşak öğretici, ders verici, siyasi bir hedefi olan sanatı sosyal fayda için düşünen kişilerken Servet-i Fünuncular, sanatı mükemmele ulaştırmak amacı gütmüş, edebiyatımızı batılı yazarlar seviyesine ulaştırmayı istemişlerdir. Tanzimatçıların birinci hedefi yararlı olmak iken Servet-i Fünuncuların ilk hedefi mükemmel eser vermek olmuştur.

Tanzimat dönemi eserlerinde olaylar ve sosyal dersler ön plana çıkar. Servet-i Fünun'da ise tasvir ve tahlillere önem verilir. İlk örnekleri Tanzimatçılar verseler de İlk mükemmel roman ve öyküler Servet-i Fünuncular tarafından yazılmıştır.

SERVET-İFÜNUN ŞAİRLERİ YAZARLARI İLGİLİ LİNKLER

· Tevfik Fikret Hayatı ve Eserleri

· Mehmet Rauf Hayatı Edebi Kişiliği ve Eserleri

· Cenap Şahabettin Hayatı ve Edebi Yönü

· Halit Ziya Uşaklıgil Hayatı ve Edebi Kişiliği

· Hüseyin Cahit Yalçın Hayatı ve Eserleri

· Celâl Sahir Erozan Hayatı ve Sanatçı Kişiliği

· Faik Ali Ozansoy Hayatı

· Süleyman Nazif Hayatı Edebi kişiliği Eserleri

· Ahmet Hikmet Müftüoğlu Hayatı Edebi Yönü Eserleri

· Hüseyin Suat Yalçın Hayatı

İLGİLİ BAŞLIKLARIMIZ VE LİNKLERİ