Kategoriler Yabancı Roman Özetleri Romancılar Alphonse Daudet Hayatı Edebi Kişiliği

Alphonse Daudet Hayatı Edebi Kişiliği

28.12.2024

Alphonse Daudet (13 Mayıs 1840 - 16 Aralık 1897), Naturalizm akımına mensup, Sapho, Değirmenimden Mektuplar ( Les Lettres De Mon Moulin) , Jack, eserleriyle ünlü, Fransız öykücüsü şair ve yazarıdır.

1840’ta Güney Fransa’nın Nîmes kentinde doğan Alphonse Daudet, Nimes şehrinde ipek üreten ve tüccarlık yapan Vincent Daudet’in oğluydu[1]. Anne ve baba tarafından da burjuva çocuğu olan Daudet çocukluk yıllarında iyi bir eğitim almasına rağmen işleri rast gitmeyen talihsiz bir adam olan babası iflas edince Lyon’da geçirdiği maddi yönlerden de sorunlu eğitim yıllarını yarıda bırakmak zorunda kaldı.[2] Bir müddet avare avare dolaştıktan sonra kardeşi Ernest’in yardımıyla Ales Kolejinde gözetmen olarak çalıştı[3], On beş yaşına geldiğinde 1857’de Paris’te yaşayan ve kendi halinde bir gazeteci olan abisi Ernest’in yanına gitmişti. Abisi ona sahip çıkmış, abisi sayesinde Paris’teki edebiyat çevrelerine girme fırsatı bulmuştu.

Daudet, Paris’teki ilk yıllarında Le Figaro'da iş bulmuş bu dergide birkaç oyunu çıkmış, çok geçmeden Morney Dükü’nün himayesine girmiş ve Morney Dükü’nün sekreteri olmayı başarmıştı. Bu sayede Paris’te önü açılmış, III. Napolyon’un her şeye gücü yeten adamı olan Morney Dükü’nün maddi ve manevi desteği sayesinde rahat bir hayata ve ciddi bir güce de kavuşmuştu.

25 yaşında iken daha sonra eşi olacak olan Julia ile bir tiyatroda tanışmış ve zengin bir ailenin kızı olan Julia ile de evlenmişti. Eşi Julıan da şar, yazar ve gazeteciydi. Bu evliliklerinden Leon, Lusien ve Edemee adlı çocukları dünyaya geldi.[4] Evlendikten sonra düzenli bir hayata başlamış ancak evlendiği sene içinde en büyük destekçisi olan Morney Dükü 1865 yılında vefat etmişti.

Morney Dükü ve gazeteci olan abisi sayesinde Paris’teki edebiyat çevrelerini yakından tanımıştı. Bu sayede kurulur kurulmaz Goncourt Akademisine dâhil oldu. [5]

Morney Dük’ü öldükten sonra Paris’e çok da uzak olmayan Midi yakınlarında Fontvielle’de artık kullanılmayan eski bir değirmen satın aldı. Bu değirmen ve etrafını kısmen toparlayarak içinde vakit geçirebilecek bir hale getirmişti. “Buraya gelişime en çok şaşıran tavşanlar oldu. Geldiğim gün, en aşağı yirmi tane tavşan vardı. Beni, görünce gittiler. Umarım yine gelirler. İkinci kattaki baykuş hoşuma gittiği için onunla yeni kira sözleşmesi yaptım. “ [6]

Paris’te sıkıldığı zamanlar at arabaları ile değirmenine geliyor, değirmene gelip giderken veya Fontvielle’de kalırken tanıştığı konuştuğu köylülerin öykülerini dinliyor, onları gözlemliyor ve ilginç olanlarını kaleme alıyordu.[7] Provence yöresindeki sıradan insanların hayatlarını ve yanşamış öykülerini dile getiren Değirmenimden Mektuplar adlı eserindeki öyküler bu şekilde yazılmıştı.[8] ““Buraya gelirken, dolmuş görevi yapan bir posta arabasına binmiştim. Arabadaki insanlar çok konuşkan ve şakacı idiler. Hepsi birbirini tanıyordu” [9]

Paris’e gelene kadar devam eden kendi otobiyografisini kaleme aldığı Küçük Şey (1868) adlı eseri ile dikkat çekmeyi başarmıştı. "Les Amoureuses (Aşık Kadınlar)" (1858) adlı şiir kitabı onun biraz daha tanınmasını sağladı.

Korsika’ya bir yolculuk yapmış Lavezzi adalarında görüp yaşayıp gözlemledikleri ve derlediklerini Sémillante’in Can Çekişmesi ve Sanguinaires Deniz Feneri öykülerinde anlatmıştı. Cezayir’e de bir gezi yazmış Milanah’da çok saygın bir Türk Beyi ile karşılaşmıştı. Cezayir’in Fransız kontrolüne geçmesinden sonra Türk Paşası ile sürtüşmeye girdiği için Fransızlara sığınan ama toplumun her kesiminde saygınlığını koruyan bir Türk Beyi Seyid Ömer’i anlatmıştır.( bkz Milianah’ta Gezi Notları)

Değirmenimden Mektuplar, 1869’da yayımlandı. Değirmenimden Mektuplar ilk kez 1869 yılında Paris’te Hetzel yayınevi tarafından yayımlanmış, eserin ilk bakısı 17 hikâyesini içeren bir kitap halinde basılmıştı. [10] Eserin Lemerre’de yapılan yeni baskısında ise 1874’de Robert Helmont’ta ortaya çıkan beş hikâyesi de eklenmiş, Değirmen’imden Mektuplar adlı hikâye kitabındaki 22 hikâye bu şekilde tamamlanmıştı.[11] . Alplerin eteklerinde yer alan bu eski değirmende yazdığı, her bir öykü mektup şeklinde yazılmıştı.[12] Daudet bu eseri ile ilk önce Fransa’da ciddi bir şöhret kazandı.

Fransız köy kültürünü adet, gelenek, görenek, yaşam biçimleri, folkloru ve canlı sosyal hayatını tasvir eden bu hikâyeler pek çok dile çevrildi.

Taraskon'lu Tartarin(1872),, Tartarin Alpler'de, Taraskon Savunması ve Taraskon Limanı Pazartesi Hikâyeleri (1873), Jack (1876) ve Sapho (1884) adlı eserlerinin sahibi olan Alfonse Daudet 1897 senesinde öldü.

EDEBİ KİŞİLİĞİ

Daudet, edebiyat dünyasına oyun yazarı ve şair olarak adım atsa da daha ziyade öykücü olarak tanınmıştır. Öyküleri ise Paris yakınlarındaki Fontvielle’de aldığı eski bir değirmende yaşarken, buraya gelip giderken tanıştığı Fransız köylülerinin doğal hayatları olmaktadır. Doğal, abartısız, izlenimci, olduğu gibi anlatmaya odaklı, canlı hayatı anlatan ve folklorik nitelikler de taşıyan bu öyküler onu dünya edebiyatının en büyük öykücülerinden birisi haline getirmiştir.

Daudet, mensubu olduğu Naturalizmin ilkelerine sadık bir öykücüdür. Naturalist olmakla birlikte belirli bir dünya ve sanat görüşüne bağlı kalmayı da reddetmiştir. Eserlerinde çağdaş hayatı tüm canlılığı ve doğallığı içinde aktarmıştır. Eserlerinin malzemesi ya dinlediği yaşanmış öyküler, gözlemleri, tanıdığı kişilerin anıları yahut da kendisinin hayatıdır. Çağdaşı diğer realist yazarlar gibi eserlerinde kendi hayat öyküsünü, hüzünlerini, yaşadığı sıcak, sevecen anılarını, yaşadığı olayları, hayat deneyimlerini kullanmaktan hoşlanmıştır.

DEĞİRMENİMDEN MEKTUPLAR ADLI ESERDE YER ALAN ÖYKÜLER

Alponse Daudet ve Değirmenimden Mektuplar

Corneılle Ustanın Sırrı Hikayesi

Mösyö Seguin'in Keçisi

Yıldızlar Öyküsü ve Özeti

Arlesli Kız

Papa’nın Katırı Hikayesi

Sanguinaires Deniz Feneri Öyküsü

Sémillante’in Can Çekişmesi Öyküsü

Gümrük Kolcuları Öyküsü Metni

Cucugnan Papazı

Yaşlılar