Kırlangıç Şiirlerimizde Kırlangıç

Kırlangıç

Osmanlıca yazılışı:  kırlangıç - قیرلانغیج 

Kırlangıç kelimesinin eski dildeki karşılığı Farsça kökenli perestu / perestû / پرستو  kelimesidir. Beççe / بچه   kelimesi ise Farsça ’da çocuk yavru manasına gelir. Yani  perestû beççe; kırlangıç yavrusu manasına gelir.

Kırlangıç çok güzel ve korunaklı yuvalar yapan,  yavrularını çok iyi korumayı başaran, yavruları ve kendileri için çok güzel yuvalar yapması ile bilinen bir kuştur. Yavrularına da çok düşkündür.

Kırlangıç, ile bilgi veren kaynaklara göre; kırlangıç, dünyanın her yerinde yaşayabilen 20 cm boyunda, geniş ve sivri kanatlı, çatal kuyruklu ve ötücü bir kuştur. Bir kısmı göçmen olan kırlangıçlar, pek çok türe ayrılır.

Yuvalarını çamurdan ve taşıdıkları çer çöp ile yapan kırlangıçların pek çoğunun karnı beyaz, kuyruk, baş ve kanatları oldukça siyah, kahverengi ve parlak tüylü bir kuştur. Uçucu böcek (sinek, sivrisinek, uğur böceği vb yiyerek beslenen kuşlar, serçeler ve kumrular gibi insanlara yakın hatta insanlarla iç içe yaşamayı başarmış kuşlardandır.

Yaptıkları yuvarlarla tanınan ve mimarlık yetenekleri sayesinde çok ilginç yuvalar inşa eden bu kuşlar, yavrularını emniyetli yerlerde beslemek ve büyütmek, korunaklı yuvalar yapmak ile de ünlüdürler.  Kış aylarında Güneydeki sıcak ülkelere giden kırlangıçlar,  yaz ayarlarında kuzeye doğru göçerler ve her kırlangıç ile yavrusu binlerce km yolu gidip geri dönerek yuvalarını bulurlar.  

Yuvalarını genellikle binaların odaların balkonların kısaca insanların yaşam alalarına da kurmayı tercih eden kırlangıçlar, işte bu özellikleri ile edebi eserlere de girmişlerdir.

Rivayete göre Adem ile Havva yasak meyveyi yiyip cennetten de kovulduktan sonra Hz Adem Siyam adasına ( Serendip) , Hz Havva ‘da Cidde’ye sürgün edilmiş bu esnada kırlangıçlar onların tartışmalarına ve üzüntülerine şahit olmuşlar, Hz Adem’in ikamet ettiği yerde yuva yapmasına izn verilmiştir.  Âdem’in sakalından bir kıl, Havva’nın saçlarından bir tel alan kırlangıçlar; o günden beri yavrularının ayaklarını bir kıl ile yuvaya bağlamak âdetini de kazanmışlardır.

Miyânın fikr eden diller ki zülfün âşiyân olmuş

Perestû beççelerdir  guyiya bir mûya bağlanmış    Naili

Perestû beççelerdir mâr-ı siyehten itiraz etme

Cihanda adl men etmiş rüsum- u cevr-ü âzârı      Sümbülzade Vehbi

Kırlangıç yapar yuvayı

Çamur sıvayı sıvayı

Bana ince Memed derler

Zalim beylerden dolayı     Anonim  Aydın Türküleri

Behey kırlangıç nereden gelirsin

Hanı şimdi nettin Hind-ü Yemen'i

Ötme garip bülbül ben de garibim

Sen de bilir misin ahır zamanı                   Karacaoğlan Şiirleri

Kırlangıçta iki kanat bir kuyruk

Şimdi herkes kendi başına buyruk

İçip benden kanmadılar susuzluk

Herkes başka yere göleklendiler      Seyrani ( Everekli ) Şiirleri

Kırlangıçlar (aman) yüksek yapar yuvayı

İner düz ovaya sürer (aman) sefayı

Var git oğlan var git sana yar olmam

Anandan babandan intizar almam   Kayseri Türküleri

Kuşlar ile İlgili Konu Başlıklarımız

Si-reng :Nedir Anka Simurg

MANTIK’UT TAYR KONUSU VE ÖZETİ FERİDÜTTİN ATTAR

PENDİ ATTAR TERCÜMESİ'NDEN

Edirneli Nazmi ve Pendi Attar Tercümesi

Attar ve Gülşehri Mantıku't Tayr Hakkında Alıntılar

DERVİŞ ŞEMSEDDİN VE DİH MURG MESNEVİSİ

Huffaş Yarasa Nedir Hz İsa’nınKuşu Murg –u İsa Vatvât Şebpere

Mürg Nedir Tayr ve Edebiyatta Kuşlar

Murg-ı Eyvan Kuşlar Eyvanı

Tâvûs Kuşu Dinlerde Efsanelerde Şiir Dünyamızda Tavus

Bebga Nedir Şiirlerde Papağan Tuti Dudu Kuşu

Mûsikar Müzik Aleti ve Musikar Kuşu

Kaknûs Nedir ve Edebiyatımızda Müsikâr Kuşu

Hüma Edebiyatta Humâ Umay Hümây Kuşu

Alıcı Kuşlar Mazmunu ( Şiirimizde)

Gül ile Bülbül Hikayesi Şiirlerde Gül İle Andelip

Kebûter ve Kebk Nedir Şiirimizde Güvercin

Hûn-ı Kebûter Nedir Güvercin Kanı

Hüdhüd Nedir İbibik ve Hz Süleyman’ın Ulağı